Na czym polegają badania nieniszczące metali?

Sprawdzenie wytrzymałości i stanu elementów wykonanych z metalu bywa niezbędne ze względu na konieczność określenia ich przewidywanej trwałości lub stopnia zużycia. Bywa przydatne także dla zweryfikowania czy w trakcie obróbki plastycznej, cieplnej lub metalurgicznej nie powstały wady, które mogą wpłynąć na podstawowe parametry wyrobu. Najchętniej wykorzystywanymi w tym celu metodami są badania nieniszczące określane skrótem NDT.

Do czego wykorzystywane są badania nieniszczące metali?

Istotą badań nieniszczących jest zdobywanie informacji o stanie powierzchni materiału lub struktury wewnętrznej bez konieczności ich uszkadzania, co jest nieuchronne przy metodach niszczących. Badania NDT (Non Destructive Testing) najczęściej prowadzi się podczas kontroli jakości powstających wyrobów, przy weryfikowaniu stanu technicznego konstrukcji stalowych, a także elementów maszyn i urządzeń. Są one też nieodłącznym elementem sprawdzania efektów prac spawalniczych, pozwalając na wykrywanie nieciągłości w spoinach m.in. pęknięć, wtrąceń, przeklejeń, jak również tworzenia się pustek i zagłębień. Z badań nieniszczących metali korzysta się też w celu ustalenia, czy i w jakim zakresie elementy metalowe uległy korozji, badając je punktowo lub tworząc całościowe tzw. mapy korozji.

Jakie są rodzaje badań nieniszczących i co obejmują?

Badania nieniszczące mogą być prowadzone na wiele sposobów. Do najpowszechniej stosowanych należą badania powierzchniowe i podpowierzchniowe – magnetyczno-proszkowe MT (Magnetic Particle Testing), wizualne VT (Visual Testing), penetracyjne PT (Penetrant Testing) oraz badania szczelności LT (Leak Testing). Badania MT wiążą się z wykorzystywaniem zaburzeń pola magnetycznego przez powstałe uszkodzenia metalu. W badaniach VT stosuje się obserwacje powierzchni materiału, także ze stosowaniem urządzeń optycznych, w tym endoskopów. Badania PT polegają na użyciu barwników wnikających w szczeliny przez podciąganie kapilarne, w badaniach LT to np. wykorzystanie komory próżniowej i środków pianotwórczych do wykrycia nieszczelności. Do badania struktur najczęściej stosuje się badania radiograficzne RT (Radiographic Testing) lub ultradźwiękowe UT (Ultrasonic Testing), a także badania prądami wirowymi ET (Eddy-current Testing). Badania RT wiążą się z użyciem promieniowania rentgenowskiego, a badania UT z ustalaniem czasu rozchodzenia się fal ultradźwiękowych. Szeroki zakres badań NDT oferuje m.in. firma MTM Stal zajmująca się badaniami wizualnymi, radiograficznymi, ultradźwiękowymi i innymi.