Rola i znaczenie metali nieżelaznych w przemyśle

Stal to nie jedyny istotny rodzaj metalu powszechnie stosowany w przemyśle ciężkim. Równie ważne są metale nieżelazne (metale kolorowe), do których zalicza się m.in. mosiądz, brąz, złoto czy srebro. Materiały te mają też szerokie zastosowanie w wielu innych branżach, takich jak medycyna, budownictwo czy architektura. W artykule piszemy o właściwościach i znaczeniu metali kolorowych.  

Rodzaje metali nieżelaznych 

Metali nieżelazne, zwane tez metalami kolorowymi, jak wskazuje ich nazwa, nie zawierają domieszek żelaza. Surowce te wyróżniają się wysokim współczynnikiem przewodzenia ciepła. W zależności od pierwiastków, które wchodzą w skład tych stopów, mogą mieć jednak bardzo różne parametry techniczne. Metale nieżelazne dzieli się na dwie podstawowe grupy:

• metale lekkie, łatwo ulegające topnieniu – np. magnez, aluminium;

• metale ciężkie, łatwo ulegające topnieniu – np. ołów, cynk, cyna oraz trudnotopliwe – np. wolfram.

Innymi przykładami metali kolorowych są m.in.:

• brąz,

• mosiądz,

• złoto,

• srebro,

• tantal,

• kobalt,

• cyrkon.

W Polsce produkcją niszowych wyrobów z metali kolorowych zajmuje się Walcownia Metali Nieżelaznych „ŁABĘDY” w Gliwicach.  

Unikalne właściwości metali kolorowych

Chociaż mogłoby się wydawać, że najważniejszym materiałem w przemyśle jest stal, okazuje się, że bez metali nieżelaznych niemożliwe byłoby realizowanie wielu ważnych procesów produkcyjnych. Wszystko to dzięki wyjątkowym właściwościom metali kolorowych, wśród których należy wymienić przede wszystkim dobrą topliwość, co ułatwia obróbkę tych surowców. Ta cecha pozwala również na wykorzystanie ich do spawania (jako spoiwa) czy wykonywania podłączeń elektrycznych. Innymi ważnymi cechami są: korzystny stosunek wytrzymałości do wagi (zwłaszcza w przypadku aluminium) oraz wspomniany już wysoki współczynnik przewodzenia ciepła. 

Zastosowanie

Metali nieżelaznych używa się w budownictwie – należy tu wymienić m.in. blachy mosiężne i miedziane, blachy z miedzioniklu, taśmy i wiele innych wyrobów. Instalatorzy sanitarni korzystają natomiast z regulatorów przepływu wody, elementów siłowych, zaworów bezpieczeństwa i innego typu armatury wytwarzanej z metali kolorowych. W medycynie surowce te stosuje się do produkcji cementu dentystycznego, kontrastu do zdjęć RTG czy implantów kości. Oprócz cech wytrzymałościowych, liczne branże wykorzystują też walory estetyczne metali. Przykładowo, w architekturze znajdują swoje zastosowanie do dekoracji wnętrz, a w przemyśle modowym służą do wytwarzania elementów zdobniczych strojów. Nie można także zapomnieć o jubilerstwie, zdominowanym przez produkty z cennego złota i srebra.